سازمان تجارت و توسعه سازمان ملل،ایران را از منظر آمادگی برای تجارت الکترونیک در بین ۱۰ کشور برتر آسیا قرارداد. در اینجا به بررسی تاثیر تجارت الکترونیک بر صنعت بستهبندی خواهیم پرداخت:
ماریان رزنر کلیچوک، مدیر ارتباطات Fashion Institute of Technology، در مراسم اهدای جوایز دوپونت برای یک بسته بندی خلاقانه بیان داشت:
” من بر این باورم که اکنون در مرحلهای حساس و بحرانی به سر میبریم؛ نقطه تلاقی تجارت الکترونیک و ثبات و ماندگاری”
-
تجارت الکترونیک چیست؟
تعاریف متعددی برای تجارت الکترونیک ارائه شده ، که دو تعریف مختلف از این مفهوم در ادامه بررسی میشود:
- «منظور از تجارت الکترونیک انجام مبادلات تجاری اعم از خرید و فروش و ارائه خدمات در اینترنت است. به عبارت دیگر تجارت الکترونیک استفاده از هر نوع شبکه الکترونیک برای انجام مبادلات و داد و ستدهای تجاری و ارائه خدمات است. »
- «تجارت الکترونیک عبارتست از خرید و فروش کالاها و ارائه خدمات از طریق اینترنت»
در صنعت بستهبندی و خارج از آن تجارت الکترونیک را بر اساس اینکه آیا طرفین معامله شخصیت حقوقی یا حقیقی هستند و همچنین نوع ارتباط آن ها به چهار گروه تقسیم کرده اند:
- تجارت بنگاه با بنگاه یا (B2B)
- تجارت بنگاه با مشتری یا (B2C)
- تجارت مشتری با مشتری یا (C2C)
- تجارت مشتری با بنگاه یا (C2B)
تاثیر تکنولوژی بر صنعت بستهبندی
در سال های اخیر رشد قابل توجهی را در تولید بستهبندیهای خلاقانه شاهد بوده ایم که استفاده از فناوریهای نوین آنها را موجب شدهاند. برخی از این خلاقیتها به مرحله عمل در آمده و برخی دیگر هنوز در مرحله عملیاتی سازی هستند. برخی از این نوآوری ها از تکنولوژی برای آسان تر کردن فرآیند خرید استفاده می کنند. بعضی از آن برای استفاده آسان تر از محصول به کار گرفته شده اند: از این جمله ترموکرومیک ها، و جوهر های یووی را می توان نام برد؛ همچنین بستهبندیهایی که در برابر نور می درخشند نیز می توانند در این دستهبندی قرار میگیرند و بسته بندی های هوشمندی که از طریق RFID با یخچال های هوشمند ارتباط برقرار کرده و با استفاده از لیست خریدهای پیشین خود را به لیست خریدهای آتی اضافه می کنند.
تلفنهای هوشمند
آنچه که قابل چشم پوشی نیست این است که استفاده از تلفن های هوشمند نقش قابل ملاحظه ای را در طراحی بستهبندیها بازی می کند. با گذشت زمان به تدریج بر تعداد برندهایی که در صنعت بستهبندی محصول خود را به گونه ای انتخاب میکنند که توان برقراری ارتباط با تلفن های هوشمند را داشته باشد افزوده می شود. تکنولوژیهایی مانند QR کدها وAR نمونههایی از فناوری کاربردی در این راستا هستند. بستهبندیها در آینده اطلاعات بیشتری را در اختیار مصرفکنندگان قرار خواهند داد. این اطلاعات به مصرفکنندگان کمک میکنند تا ترکیبات موجود در محصولات را پیدا کنند. به این ترتیب او میتواند با برندها ارتباط متقابل داشته باشند. از طرفی فناوری های به کار برده شده در بسته بندی ها اطلاعات مفیدی را در مورد مصرف کنندگان در اختیار افراد قرار می دهند.
در این میان رشد تجارت الکترونیک در میان جوامع بستهبندی را با چالشهای جدیدی مواجه میکند. چرا که خرید آنلاین موجب میشود که ارتباط مشتری با محصول با آنچه در روش سنتی خرید وجود داشته متفاوت باشد و این موضوع شکل خرید را به طور کامل تغییر میدهد. در واقع خرید آنلاین در مقابل شکل سنتی خرید م قراردارد و طبیعتا این مسئله بر طراحی و استفاده ما از فناوری های مختلف مخصوصا در بستهبندی بسیار تاثیر گذار خواهد بود.
از رقبا در صنعت بستهبندی متمایز شوید
استفاده از فناوریهای جدید در تولید بستهبندیهای خلاقانه موجب می شود که به چشم گیر شدن محصول در قفسه فروشگاه ها کمک کنیم. به این ترتیب محصول خود را از رقبا متمایز میسازیم و همین امر سرمایه گذاری های صورت گرفته در این زمینه را توجیه میکند. حال فرض کنید که اغلب مشتریان اصلا بستهبندی شما را تا بعد از خرید و تحویل نبینند!!
با این تفاسیر این سوال مطرح می شود. آیا سرمایه گذاری روی صنعت بستهبندی پیچیده که مشتری به واسطه خرید آنلاین حتی آنها را نمیبیند قابل توجیه است؟ در پاسخ باید گفت که البته که توجیه پذیر است که بر هویت برند خود سرمایه گذاری کنید. چه مشتری آن را در فروشگاه ببیند یا پس از خرید و یا تحویل درب منزل. در این حالت البته بیشتر تمرکز شما باید به تجربه ی بعد از خرید متمرکز باشد. چرا که تجربه مشتری در صنعت بستهبندی پس از خرید از لحظه تحویل تا بعد از استفاده از اهمیت حیاتی برای تصویر او از برند و کالای شما خواهد داشت.